Het grote doel van God met de gelovigen is dat zij het beeld gaan vertonen van de Heer Jezus tijdens hun leven op aarde tot heerlijkheid van de Vader. Daar waar Hij is verworpen en gekruisigd, daar waar de satan de overste is van de wereld, dáár wil God dat in de gemeente Christus gezien wordt. Het ‘middel’ dat Hij hiervoor gebruikt is de Heilige Geest die in de gelovigen woont. Maar wij zien vandaag dat er binnen de evangelische beweging een grote verschuiving heeft plaatsgevonden t.a.v. het onderwijs over deze werking van de Heilige Geest. Dit is dat men steeds meer en meer de nadruk is gaan leggen op de vervulling van de Geest i.p.v. op het kruis van Christus. Zo schrijft een bekende Bijbelleraar over de vervulling met de Heilige Geest heel veel goede en kostbare dingen, maar ook dit (dikgedrukt gedeelte door mij):
Er is een verschil tussen geestelijke groei en vervulling met de Heilige Geest. Er is bijvoorbeeld 30 jaar om geestelijk te groeien, om te komen waar oudere mensen van ons nu zijn. Maar de vervulling met de Heilige Geest is iets anders. De bekrachtiging tot dienst, het heilige leven, dat is wat het gevolg is van de vervulling met de Heilige Geest. Het eerste wat de Heere ons in Zijn Woord leert, is dat je de vervulling met de Heilige Geest niet los kunt maken van Jezus’ Koningsheerschappij in je leven. Het tweede is de vervulling met Zijn Heilige Geest, nadat je je ten volle hebt overgegeven. Er is dan niets dat Hem van die vervulling terughoudt. Zie ook hier.
In dit gedeelte wordt een voorwaarde genoemd voor de vervulling met de Geest. De Bijbel legt echter de nadruk echter alleen en volledig op geloof in het kruis. Nergens in de Bijbel lezen we dat de gelovige zich eerst moet overgeven aan God alvorens de Geest hem kan vervullen (ook niet Rom12:1). Zichzelf volkomen overgeven is simpelweg zelfopoffering, en dus onacceptabel. Gods ‘offerblok’ is het kruis. Overgave is de houding van de door de Geest geleide mens die het kruis heeft begrepen. Het is het resultaat en niet de voorwaarde. De sleutel tot geestelijke groei in de Bijbel is het kruis. Dáár is de grondslag van de dood gelegd van waaruit de christen deelheeft aan het opstandingsleven van Christus.
Zo ook u, rekent het ervoor ten opzichte van de zonde dood te zijn, maar voor God levend in Christus Jezus. Rom6:11
Maar de Heilige Geest openbaart deze sleutel van het kruis niet aan het onvoorbereide hart, noch deelt Hij deze waarheid mee via sprekers die hier zelf nog niet in geworteld zijn. Paulus schrijft:
Maar ik wil volstrekt niet roemen dan alleen in het kruis van onze Heer Jezus Christus, door Wie voor mij de wereld gekruisigd is, en ik voor de wereld. Gal6:14
De lezer van dit artikel roep ik dan ook op om met geduld verder te lezen en deze zaken in gebed met de Heer te overdenken. Er is zonder het kruis simpelweg geen groei, want eerst moet de dood vaststaan van de oude mens voordat de nieuwe kan wandelen door de Geest. De Heilige Geest vult het nieuwe leven niet voordat men met het oude heeft afgerekend in de dood op het kruis. Christus is ons leven (Kol3:4), maar wij kunnen dit leven pas werkelijk ervaren als een veranderende kracht als we definitief hebben afgerekend met ons eigen natuurlijke leven, dat van Adam.
Zoals ik al zei wordt de nadruk meer en meer en bijna volledig gelegd op de vervulling met de Geest. Men roept de gelovigen op om allerlei zaken te ‘doen’ opdat de Geest hen zal vervullen. Maar dit is niets anders dan hopeloos zware lasten leggen, nieuwe ‘slavenjukken’ (Gl5:1) op de krachteloze gelovige. Immers dat wat van hem wordt gevraagd is juist alleen mogelijk doordat de Heilige Geest het doet! Zo wordt er bijvoorbeeld opgeroepen om al onze zonden te belijden en dán zal de Geest ons vervullen. Maar het belijden van de zonden (1Joh1:9) is geen voorwaarde voor groei, maar een resultaat ervan. Johannes beschrijft het als iets dat vanzelfsprekend bij het nieuwe leven hoort. Belijden van onze zonden lost bovendien de moeilijkheid niet op van het diepere probleem, de zondige natuur die de gelovige in een wurggreep houdt.
Want ik verlustig mij in de wet van God naar de innerlijke mens; maar ik zie in mijn leden een andere wet, die strijdt voert tegen de wet van mijn denken en mij tot gevangene maakt door de wet van de zonde die in mijn leden is. Rom7:23
Een andere aansporing is vaak dat de gelovige al zijn zonden nalaat en zich helemaal over moet geven aan de Heer en dan zal hij vervuld worden met de Heilige Geest. Andere oproepen zijn: ‘er moet volledige gehoorzaamheid zijn’, ‘het ik moet van de troon’, ‘er moet volkomen overgave zijn’, ’totale scheiding met de wereld’, ‘Jezus moet op de troon van je hart’, etc. Deze aanpak resulteert in teleurstelling en desillusie, vooral bij jonge gelovigen. Als de onvolwassen gelovige immers aan één van deze voorwaarden zou kunnen voldoen, waarom zou hij dan met de Geest vervuld moeten worden? Het zou niet nodig zijn. Er ontstaat bijna een machtige gelovige en een zwakke Heilige Geest.
Maar door deze oproepen tot overgave oogst men onbedoeld ik-gerichte levens en wanhoop aan zichzelf. De overgave van het ‘ik’-leven is namelijk geen vervanging van de dood van het ‘ik’-leven. Het is dan ook geen zaak van ‘overgave’ om te ‘krijgen’ en te ‘ontvangen’, maar van groei in Christus om te ‘zijn’ en te ‘geven’. De Heilige Geest vervult de christen niet op basis van diens overgave. De reden is dat het kruis genegeerd wordt en het religieuze ‘ik’-leven wordt geactiveerd. De gelovige wordt opgeroepen om met de Geest vervuld te worden voordat hij is geveld door het kruis. Maar de volgorde is: eerst geveld, dan gevuld!
Wie zijn leven liefheeft, verliest het; en wie zijn leven haat in deze wereld, zal het bewaren tot in het eeuwige leven. Joh12:25
De Heer spreekt hier al over het haten van het eigen ‘ik’-leven. Dit gebeurt door het kruis te leren kennen. Het kruis betekent namelijk dat daar mijn oude mens, dat wat ik zelf ben uit Adam met Christus is meegekruisigd (Rom6:6). De Heilige Geest past dit kruis door geloof toe op al mijn eigen bronnen. Pas als ik zie wat mijn oude natuur, mijn ‘ik’-leven voor de heilige God betekent zal ik afzien van een leven daaruit omdat ik erken dat God het haat en ik dus ook. Het vlees, de oude natuur die nog in de gelovige is, is onverbeterlijk slecht. Het is niet te veranderen, te polijsten of te verbeteren. God heeft deze God-vijandige natuur daarom op het kruis voor eeuwig in de dood geplaatst. De Heilige Geest gebruikt nu het proces van groei door de methode van het geloof in het kruis. Hij laat dit nieuwe leven van Christus in ons groeien naar de mate waarop Hij voor ons het oude in de positie van de dood via het kruis kan houden. Hoe meer wij dit vlees, de oude natuur beschouwen als ter dood veroordeeld, hoe meer groei er zal zijn. Dit is een proces. Er zijn namelijk geen snelle routes naar geestelijke volwassenheid. Dat sommige gelovigen plotseling met de Geest vervuld werden (zie het boek Handelingen) is voor hun dienst en vormt niet de norm voor de geestelijke groei wat iets heel anders is.
Helaas zien we bij veel christelijke leraars, predikers en schrijvers dat men veel te veel verantwoordelijkheid neerlegt bij de machteloze, worstelende christen in plaats van het kruis te verkondigen. Voor de resultaten van de werking van de Heilige Geest vragen ze immers de gelovigen deze resultaten eerst zelf te produceren! Bovendien creëren ze ook allerlei voorwaarden om deze vervulling niet te verliezen, zoals constante gehoorzaamheid, overgave, afscheiding, etc. Hierdoor geven veel gelovigen de hoop op om ooit nog vervuld te kunnen raken met de Heilige Geest.
Daarom is het tijd dat we de verschuiving die heeft plaatsgevonden weer ‘omkeren’ en alle aandacht weer richten terug naar het kruis. Daar is waar de Heilige Geest ons wil hebben zoals ook de Bijbel ons leert. We zien dat voordat er wordt gesproken over het geleid worden door de Heilige Geest in Romeinen 8, er eerst wordt gesproken over het kruis in Romeinen 6. Eerst het kruis, dan de vervulling. Nadat Paulus nauwkeurig onze identificatie in de dood en de opstanding van de Heer Jezus heeft beschreven (Rom6:5-7), schrijft hij:
Laat dan de zonde niet regeren in uw sterfelijk lichaam om aan zijn begeerten te gehoorzamen. En stelt uw leden niet voor de zonde tot werktuigen van de ongerechtigheid, maar stelt uzelf voor God als uit de doden levend geworden en uw leden voor God tot werktuigen van de gerechtigheid. Rom6:12-13
Het door mij dik gedrukte gedeelte is het grote geheim van de ware, door de Heilige Geest bewerkte overgave aan God. Pas als men, door het geloof, zichzelf in de dood van Christus ziet als met Hem meegekruisgd en weer levend geworden voor God, en men, door het geloof, overeenkomstig afziet van de eigen natuurlijke bronnen tot overgave, zal men dit nieuwe leven voor God leven. Men zal groeien in dit nieuwe leven en langzaam maar zeker de vrucht van de Geest produceren (Gal5:22). Er is dus niet eerst de overgave en dan de vervulling met de Geest, maar eerst het geloof in het kruis, dan de vervulling en tenslotte de overgave als een vrucht van de Heilige Geest. Dan staat het kruis centraal, waar het hoort te zijn. Lieve vrienden, broeders en zusters, het moet gepredikt worden! Wanneer de christen deze vereenzelviging met het kruis van Christus door het geloof heeft eigen gemaakt is hij in staat zich aan God over te geven, niet vanuit zijn eigen ‘ik’-leven, maar vanuit een nieuwe schepping in Christus, de nieuwe mens. Er zijn geen verdere voorwaarden voor de vervulling met de Heilige Geest. Waar de meesten ‘overgave’ prediken, plaatst de Heilige Geest het kruis. Dit is ontspanning, dit is leven, dit is vreugde, dit is blijdschap, dit is opwekking, dit is vrijheid en geen veroordeling meer (Rom8:1).
Er is geen lijst van voorwaarden waaraan de gelovige eerst moet voldoen, er is geen rijtje ‘sleutels’ die gehanteerd of ‘stappen’ die gezet moeten worden, geen overgave als voorwaarde. Het leven van Jezus, het leven van het Lam van God, is naar zijn natuur een aan God overgegeven leven.
Tenslotte, we willen de vervulling met de Heilige Geest geen doel op zichzelf maken! Het leven van de gelovige behoort Christus-gericht te zijn. De Geest richt onze harten op Hem, via het woord van God ‘opdat Hij in alle dingen de eerste plaats zou innemen’ (Kol1:18). Vervuld zijn met de Heilige Geest is vervuld zijn met het leven van de Heer Jezus in de omgang met Hem (1Joh1:3-4). Hij is het doel, dit is waarom de Geest is gekomen (Joh14:16; 16:13). Via het geloof in zijn volbrachte werk en in zijn Persoon is er geleidelijke geestelijke groei. Niet door ervaringen, niet door prediking van ’totale overgave’, maar door geloof in het kruis. Ik hoop dat de lezer deze dingen overdenkt en zal worden vervuld met Hem.