Door de hele Bijbel heen zien we dat God spreekt met de mens. Zijn verlangen te spreken met de mens komt voort uit zijn verlangen een relatie met ons te hebben. Vanaf het begin van de Bijbel is dit al zijn verlangen (zie bijv. Gen1:22; 3:8). Voor iedere gelovige is deze relatie uniek. De vragen zijn: Hoe communiceert God van zijn kant af met ons? Hoe ontdek ik de wil van God? Hoe volg ik zijn leiding?
In het boek Handelingen zien we geweldige voorbeelden van dit spreken van God tot zijn dienaren:
*Een engel van de Heer zei tegen Filippus…8:26
*De Geest zei tot Filippus…8:29
*Het antwoord was…9:5
*In een visioen zei de Heer tot hem…9:10
*Daarop zei de Heer…9:11
*Maar de Heer zei…9:15
*Een engel van God (…), Hij hoorde hem zeggen…10:3
*Hij hoorde een stem zeggen…10:13
En voor de tweede maal hoorde hij de stem…10:15
*En ik hoorde een stem tegen me zeggen…11:7
*Op een dag, toen ze aan het vasten waren(…), zei de Heilige Geest…13:2
Waarom spreekt God niet meer zo direct tot ons vandaag de dag? Of doet Hij dat juist wel? De Bijbel spreekt over het ‘geleid’ worden door de Heilige Geest (Rom8:14, Gl5:18). Dit wil zeggen dat wij innerlijk een nieuwe wil ontvangen en de kracht om die wil te doen. Dit is de wil van God, een heilig leven (1Ts4:3). Dit is een belangrijke reden waarom we de Heilige Geest hebben ontvangen. Zo gaan we steeds meer lijken op Jezus. Iedere gelovige moet leren te wandelen, leven door de Geest. Het gaat altijd in de eerste plaats om de vrucht van de Geest, het ware leven. Hier gaan we dus eerst naar kijken. We onderscheiden dus:
1. Het leven door de Geest
2. Het luisteren naar de Geest
Het leven door de Geest
Een enorm belangrijk thema. Zonder het leven door de Geest, kunnen we ook niet de ‘stem’ van de Geest leren verstaan. Ik ga uit van 2 ‘kernteksten’:
Allen die door de Geest van God worden geleid, zijn kinderen van God. Rm8:14 (letterlijk ‘zonen’ van God)
De levende Vader heeft mij gezonden, en ik leef door de Vader; zo zal wie mij eet, leven door mij. Jh6:57
Ware zonen (en dochters) van God zijn diegenen die net zoals Christus de vertegenwoordiger was van de Vader, de vertegenwoordigers van Christus zijn op aarde.
Het voorbeeld van Jezus
Daarom zegt Jezus: ‘Blijf in Mij’, of ‘Blijf in mijn liefde’ (Jh15:4,5,7,9,10). Dit is precies hetzelfde als wat Paulus bedoelt met het geleid worden door de Geest of het wandelen door de Geest. Zijn leven in de Vader is de wet voor ons leven in Hem! Hem eten is geleid worden door de Geest of het blijven in Christus. Hoewel Jezus op aarde woonde, was Hij één met de Vader. Het leven van de Vader was in Hem, zijn liefde rustte op Hem. Ze waren van eeuwigheid af al één geweest en in innige relatie tot elkaar:
Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan het hart van de Vader rust, heeft hem doen kennen. Jh1:18
Altijd rustte de Zoon aan het hart van de Vader. Dit veranderde niet toen Hij op aarde kwam.
Jezus reageerde hierop met de volgende woorden: ‘Waarachtig, ik verzeker u: de Zoon kan niets uit zichzelf doen, hij kan alleen doen wat hij de Vader ziet doen; en wat de Vader doet, dat doet de Zoon op dezelfde manier. De Vader heeft de Zoon immers lief en laat hem alles zien wat hij doet. Hij zal hem nog grotere dingen laten zien, u zult verbaasd staan. Jh5:19,20
Hij die mij gezonden heeft is bij mij; hij heeft me niet alleen gelaten, omdat ik altijd doe wat hij wil. Jh8:29
De Vader werd zichtbaar in en door Jezus. Hij was gezonden door ‘de levende Vader.’ Zo moet de levende Jezus zichtbaar worden door ons. Daarom moeten we vervuld worden met de Heilige Geest. De band die ons met Jezus verbindt is even werkelijk en nauw als de band die Hem met de Vader verbindt, de band van het goddelijke leven. Wij zijn even innig en nauw met Hem verbonden als Hij met de Vader. Dit betekent dat wij geroepen zijn om in zijn liefde te blijven als een werkelijke atmosfeer waarin we ons bewegen.
je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houdt, zoals ik me ook aan de geboden van mijn Vader gehouden heb en in zijn liefde blijf. Jh15:10
Deze geboden zijn geworteld in een leven van afhankelijkheid, onderwerping, zelfopoffering zoals Christus dat deed in gehoorzaamheid aan de Vader. Omdat Jezus zich geheel overgaf aan de wil van de Vader en voor de glorie van de Vader, kroonde de Vader Hem met heerlijkheid en eer. Als wij tevreden zijn geen leven te hebben buiten Christus, dan zal Hij voor ons doen wat de Vader voor Hem deed. Hij zal van zijn heerlijkheid op ons doen rusten; net zoals de naam van Jezus in ons verheerlijkt wordt, worden wij in Hem verheerlijkt. Daarom noemt Paulus dit ook ‘het evangelie van de heerlijkheid’ (2Kor4:4).
Dan zal door de genade van onze God en van de Heer Jezus Christus de naam van onze Heer Jezus door u geprezen worden, en u door hem. 2Ts1:12
Het leven van Jezus
Het leven van Christus in en door ons is niet een last of een gebod, maar een spontane uitstroming van leven van binnenuit. ‘Leer van mij’ zei Jezus, ‘dan zullen jullie rust vinden voor jullie zielen (Mt11:28v). We moeten onze zielen stil houden voor God, het leven van Jezus aandachtig bestuderen, totdat we de stem van Hem zelf gaan verstaan en we onze harten overgeven aan Hem. Ons leven op aarde moet het volkomen evenbeeld worden van zijn leven in de Vader! Wij kunnen dit niet zijn als er geen volmaakte eenheid is tussen ons en Hem.
Onze verbondenheid met Hem is niet iets van het verstand of van de emoties, maar een werkelijke, levende eenheid in hart en leven. Zo is Christus niet alleen de Gever van het leven, maar het leven Zelf! De mens was een levende ziel (Gen2:7), maar bezat het leven niet dat toegankelijk was via de boom van het leven. Het leven is dieper dan alleen ons gevoel en is diepzinniger dan alleen ons denken. Veel christenen beschouwen een fijn gevoel als leven. Zij denken, dat een opgewonden sfeer vol leven zit. Zij zien geen verschil tussen leven en gevoel. Zij zien niet in, dat leven veel dieper gaat dan gevoelens. Gevoel komt uit de ziel en de ziel is niet de bron van leven, dat is de geest. Andere christenen denken dat verstandelijke activiteiten het leven zijn. Als zij interessante leringen of redeneringen horen, menen zij, dat er leven is. Activiteiten brengen het leven niet. Het leven kan wel gevoelens en redeneringen voortbrengen, maar zelf zijn zij het leven niet! Zo kunnen twee gelovigen die dezelfde boodschap brengen een verschillend effect sorteren. De één brengt een interessante leer, de ander een leer en het leven. Het leven produceert leven en groei. Dit alles is uit Christus omdat Hij het leven is.
Dit leven van Jezus, met zijn gevoelens en gezindheid, wordt ons gegeven door de Heilige Geest. Wij worden geroepen om te denken, te voelen en te willen zoals Jezus. Wij zijn al snel tevreden met oppervlakkige zegen, maar we mogen pas tevreden zijn als we zijn zoals Jezus. Deze totale toewijding is niet het doel, het is slechts het begin! De Heilige Geest maakt dat wat Christus voorstelt in ons werkelijk. Zijn verlossing en Zijn kracht komen door de Heilige Geest in ons leven binnen.
Waarom geen ervaring van dit leven?
Hoe kan het dat God ons dit leven aanbiedt en ons de kracht ervoor wil geven, maar dat we het slechts zo af en toe grijpen? Hoe komt het dat we toch vaak uit onze eigen bronnen leven en niet uit Christus?
We denken toch vaak dat we eerst de dingen van God moeten leren begrijpen met ons verstand. Dit is op zichzelf waar, mits dit verstand is verlicht door de Heilige Geest. De ervaring van het leven in Christus leert ons dat leven kennen. We moeten aannemen vanuit de Bijbel wat we niet begrijpen, ons onderwerpen aan wat we niet begrijpen, aanvaarden en verwachten en geloven van wat ons onmogelijk lijkt. Eerst moeten wij ons overgeven aan de Heilige Geest zonder te begrijpen wat Hij gaat doen.
Naar de mate waarin de gelovige zich overgeeft in rustig vertrouwen aan de ongeziene, maar absoluut vaste wet van de Levende Geest die in hem werkt, zal zijn geloof in kennis overgaan.
De wet van de Geest die in Christus Jezus leven brengt, heeft u bevrijd van de wet van de zonde en de dood. Rm8:2
De oude natuur, het vlees, het natuurlijke leven
Daarnaast is het geheim van leven uit geloof het verloochenen, haten, verlaten, verliezen van het eigen natuurlijke leven. Ons natuurlijke leven brengt een wet van de zonde en de dood voort zodra we God willen dienen erdoor. Daarom moeten wij in de dood van Jezus blijven.
Immers, ik besef dat in mij, in mijn eigen natuur, het goede niet aanwezig is. Ik wíl het goede wel, maar het goede doen kan ik niet. Rm7:18
Deze strijd kende Jezus niet. Hij kende die zondige natuur niet. Hiervoor moeten we leren van Paulus. Onze grootste vijand voor het leven in Christus is ons eigen ik.
Wie Christus Jezus toebehoort, heeft zijn eigen natuur met alle hartstocht en begeerte aan het kruis geslagen. Gl5:24
Wij moeten onze toestemming geven aan God, dat onze eigen natuur nergens anders voor deugt, dan om aan het kruis te worden geslagen. Het is totaal verdorven, slecht en de grootste vijand van God! Met Christus ben ik gekruisigd…Gl2:20
Jezus was in zijn leven steeds verzadigd, omdat Hij Gods wil deed. Het doen van Gods wil is leven, en het leven verzadigt. Ons voedsel is niet steeds weer een Bijbelstudie of een samenkomst. Ons voedsel is Christus. We worden gevoed als wij de Heer vragen in ons te doen wat Hij verlangt. Een opening van het Woord geeft wel altijd zegen, vanwege de kracht die het Woord in zichzelf heeft. De volle zegen is echter wat anders, dat is Christus zelf, een ontmoeting met Hem en de openbaring van zijn kracht aan en in ons. Hij moet immers meer, en wij minder worden!
Daarom bidden wij onophoudelijk voor u, vanaf de dag dat we dat gehoord hebben. We vragen dat u Gods wil ten volle mag leren kennen door de wijsheid en het inzicht die zijn Geest u schenkt. Dan zult u leven zoals het past tegenover de Heer, hem volkomen welgevallig. U zult vrucht dragen door al het goede dat u doet, uw kennis van God zal groeien. Ko1:9-10
Luisteren naar de Geest
Dit is een totaal ander principe. Heeft het vorige thema te maken met onze groei en karakter, dit thema heeft te maken met Gods plannen op aarde. Wat wil God in de concrete omstandigheden van mijn persoonlijke leven? Hoe kom ik daar achter?
In het boek Handelingen (en Lukas, bijv. 1:26-38) zien we dat de stem van de Geest wordt verstaan in het kader van de uitbreiding van het koninkrijk. Dit is nogmaals dus wat anders en heeft te maken met Gods leiding in individuele levens zodat zijn koninkrijk zichtbaar wordt. Zelfs in levens van ongelovigen kan de Geest spreken ten bate van Gods koninkrijk (Bileam, Saul, Judas, Simon de Tovenaar).
Als God spreekt in het boek Lukas en in het boek Handelingen is dat omdat Zijn koninkrijk en de uitbreiding daarvan het onderwerp is. Tot Maria spreekt hij over de komende Messias (Lk1), tot Filippus over de Ethiopische kamerling die een belangrijke ‘pion’ was in de uitbreiding van het getuigenis van Jezus (Hd8), tot Saulus en Ananias omdat deze Saulus van onschatbare waarde voor de gemeente zou blijken te zijn (Hd9), tot Petrus en Cornelius omdat dit een belangrijk moment is in de uitbreiding naar de heidenen (Hd10,11), tot de zes in Antiochië omdat Barnabas en Saulus voor een bijzonder werk werden uitgezonden (13:2), in 16:6 en 7 omdat God wilde dat het evangelie naar Europa werd gebracht (in plaats van oostelijker Asia in).
Deze leiding van God in concrete situaties kan op verschillende manieren plaatsvinden: door dromen, visioenen, engelen, profeten, omstandigheden etc. Het doel is altijd mensen winnen voor Christus, hetzij ongelovigen, hetzij gelovigen. Anders gezegd; het doel is Gods heerlijkheid op aarde in Christus d.m.v. Geestvervulde mensen. Dit is ten diepste een geestelijke strijd, want iedere keer als iemand dichter bij Jezus komt, verliest de duisternis terrein. Nu is het volgende uiterst belangrijk: God spreekt zeer uitzonderlijk door een hoorbare stem tot ons. Zodra wij denken deze stem te horen moeten we dit ogenblikkelijk toetsen aan het Woord van God anders zouden we misleid kunnen worden. De normale weg met een mens heb ik hierboven beschreven: het leven door de Geest en het luisteren naar Hem. De Bijbel leert dan ook niet om ons uit te strekken of ‘open te stellen’ voor dit soort zaken, maar om Gods Woord te gehoorzamen en de uitingen van de Geest te toetsen. Als God spreekt neemt Hij het initiatief. Wij hoeven hier niet naar op zoek te gaan of stil te worden o.i.d. Het is uiteraard wel goed ‘stille tijd’ te houden om ons innerlijk op Hem af te stemmen door het lezen van de Bijbel en door het gebed. Wij mogen actief stil worden, maar moeten ervoor waken passief stil te worden. De Geest wil ons leiden om in concrete situaties in ons hart te spreken. We ontvangen dan een indruk van wat Hij wil. Dit kan erg lijken op onze eigen verlangens zodat we goed moeten leren die twee van elkaar te scheiden.
Toch kunnen er van onze kant blokkades zijn om Gods wil te leren verstaan:
Traditie
Petrus leerde in Handelingen 10 een zeer belangrijke les; zijn visie op het omgaan van God met heidenen (niet – Joden) was verkeerd. Zijn traditie zat hem in de weg (hoewel het wel was gestoeld op Gods eerdere openbaring dat men onrein voedsel niet mocht eten). God moest radicaal ingrijpen in zijn leven. Dus kreeg Petrus een visioen waarin hem werd duidelijk gemaakt dat God wel met heidenen omgang wilde hebben omdat ze niet onrein waren!
Dit was trouwens ALTIJD al het voornemen van God geweest! Ook in het Oude Testament zien we dat Gods hart uitgaat naar een ieder die Hem wil gehoorzamen en niet alleen naar de gehoorzame Israëliet (2Kron16:9).
Wij denken wel vaak te weten hoe God ‘werkt.’ Dit is een grote blokkade voor het verstaan van zijn stem. Iedere keer weer moeten we erkennen dat Hij groter is dan wij zijn. Als je bijvoorbeeld gelooft dat God alleen spreekt door de Bijbel en verder niet dan zul je ook niet open staan voor zijn stem.
Overigens zijn niet alle tradities verkeerd. Wel als het ons open zicht op de Bijbel belemmert. Dat doen ook zaken als onze vooringenomen ideeën en culturele verworvenheden.
Zonde
Hoe heiliger we leven, hoe meer we open komen te staan voor de stem van God. Dit is een vanzelfsprekendheid, maar toch sluipen er maar al te vaak situaties en gewoonten in ons leven die ervoor zorgen dat we ver van God weg zijn.
Het niet (of slecht) verstaan van Gods stem
Er zijn vele stemmen in ons leven; onze eigen stem, de stemmen van anderen, van de media, van allerlei boze machten die ons willen verleiden, etc. Hoe weet je nu welke stem van God is? Dit is te leren door te oefenen. Veel de stilte zoeken. Hem vragen tot ons te spreken. Heel belangrijk: Het Woord van God bestuderen. Zo leren we hoe en wie God is. Hoe Hij handelt en denkt en is. God geeft je dan ook Bijbelgedeelten in gedachten op momenten dat jet dat nodig hebt. Zo leer je langzaam de stem van God te onderscheiden van alle andere stemmen.
Veel mensen verwarren hun emoties met Gods stem. Het komt heel vaak voor dat er op dit gebied de fout in wordt gegaan. Onze geest ontvangt de indrukken van God, terwijl onze ziel meer de gevoelens uit onszelf en de omgeving verwerkt. Als de stem van God wordt gehoorzaamd, is er altijd vrucht. Als we een namaakstem gehoorzamen, is er geen vrucht.
De stem van God in ons eigen hart is natuurlijk wat anders dan de stem van een engel buiten ons. Ook dat kan gewoon gebeuren natuurlijk. Voor een ieder van ons heeft God een persoonlijk plan! Voor een ieder van ons heeft God een bedoeling. Hij wil ons op die weg leiden. Bovendien is het ook nog eens afhankelijk van onze bediening.
Hoe weet je nu of het Gods stem is die tot je spreekt en niet je eigen stem, de stem van de duivel, of een stem van je verbeelding? Hier een aantal toetstenen om de innerlijke stem van God te onderscheiden.
Gods stem komt altijd overeen met het geschreven Woord.
Hoewel Gods stem tegen onze interpretatie van de Bijbel in kan gaan (zie weer Petrus in Hd10), zijn stem gaat nooit in tegen de Bijbel zelf. Op terreinen van persoonlijke keuzes, zoals met wie we trouwen moeten, welke baan we moeten kiezen etc. is zijn stem moeilijker te toetsen aan de Bijbel. Dan komen we op de volgende toetstenen uit.
Gods stem kan tegen andere meningen ingaan.
Soms kan God ons leiden op een weg die voor vrienden dwaas of onverstandig lijkt. In Hd21:10-12 zien we dat Paulus een weg gaat die voor zijn vrienden dwaasheid is.
Toch heeft Paulus de stem van de Heer goed verstaan en niet zijn vrienden. Agabus had begrepen dat Paulus in de gevangenis zou komen door een woord van God (21:11), maar hij ‘keek’ niet verder dan dat. Hij trok er een verkeerde conclusie uit dat Paulus dus niet moest gaan, terwijl God aan Paulus duidelijk had gemaakt dat hij juist wel moest gaan, ondanks de gevangenschap die hem te wachten stond! Als we de mening van anderen vragen, is dat om hun geestelijk onderscheidingsvermogen en niet om hun ‘natuurlijke’ kijk op zaken.
Gods stem heeft een bepaald karakter.
Heel belangrijk is het om het karakter van Gods stem te leren herkennen. Bestudeer eens hoe Jezus spreekt tegen bijvoorbeeld de vrouw in Jh4. Of hoe Hij spreekt tegen de rijke jongeling (Mt19:16vv.). De stem van Jezus zeurt niet, argumenteert niet, klaagt niet aan, veroordeelt niet. Zijn stem is kalm, rustig, en vertrouwelijk. Hij is niet gemeen of veroordelend (wel beslist en hard tegen mensen die hoogmoedig zijn. Mt23). De hele Bijbel ‘ademt’ het karakter van God. Zou zijn stem veranderd zijn?
De Heilige Geest overtuigt, maar is anders dan de beschuldiging van de duivel. Jezus heeft lief, de duivel haat. De duivel laat ons veroordeeld achter, ons schuldig voelend en waardeloos. Jezus laat ons zonde zien tegen het licht van de hoop en de redding. Hij vertroost, vermaant en bouwt op (zie 1Kor14:3).
Gods stem leidt tot vrucht.
Het grote doel van God is dat wij vrucht dragen. Dat wij dichter bij Hem komen en meer afhankelijk van Hem worden. Als iemand zich bekeert, kan God zijn eerder aangekondigde oordeel intrekken (zie de geschiedenis van Jona, of de tekst in Jer18:7-10). De profeet sprak namens God, maar deze ‘veranderde’ van plan omdat er vrucht was.
Of een profetie niet uitkomt, is dus niet per definitie het bewijs dat God dit niet gesproken heeft. Andersom is het wel uitkomen van een profetie ook niet het bewijs dat God deze profeet heeft gestuurd. Zie de tekst in Deut13:1-5. Als God spreekt, is de uitkomst dus niet de beste test om te kijken of het van God kwam. De beste test is te kijken naar de vrucht. Komen mensen door de profetie dichter bij Hem? Dit is de vrucht waar Jezus het over heeft in Mt7:18.
Een goede boom kan geen slechte vruchten dragen (voortbrengen NBG) evenmin als een slechte boom goede vruchten dragen kan.
Iemand die namens God zegt te spreken, of iemand die meent de stem van God te verstaan, zal ALTIJD de vrucht van de Geest gaan vertonen. Iemand die constant omgeven is door scheuring, strijd, onenigheid en conflicten, hoort niet de stem van God, maar is een misleider of is misleid.
Gods stem is anders dan onze stemmen.
In Jesaja 55:8-9 lezen we deze woorden:
Want mijn gedachten zijn niet uw gedachten en uw wegen zijn niet mijn wegen, luidt het woord des Heren. Want zoals de hemelen hoger zijn dan de aarde, zo zijn mijn wegen hoger dan uw wegen en mijn gedachten dan uw gedachten. (NBG)
Gods ‘perspectief’ van dingen is radicaal anders dan ons beperkte perspectief. Wij pakken dingen dan ook totaal anders aan, dan dat Hij zou doen. Ons inzicht in de Bijbel is ook beperkt, waardoor we heel veel ‘missen’ van de manier waarop God werkt en Wie hij in Zichzelf is. Daarbij komt ook nog eens het feit dat God maar een klein deel van Zijn wereld heeft geopenbaard in zijn Woord. Hij heeft het voor ons begrijpelijk gemaakt, als een vader die aan zijn driejarige dochter uitlegt wat het werk inhoudt dat hij doet als chirurg.
Gods stem is makkelijk te negeren.
Gods stem komt tot ons op manieren die wij over het hoofd zien. Hij kwam als een kind in een kribbe, terwijl wij zochten naar de prins op het witte paard. Zijn stem is anders dan wij verwachten; stil, rustig en altijd in overeenstemming met het geschreven Woord!
Waarom zou God duidelijker spreken tot mensen die zijn duidelijkste geboden trouwens niet eens gehoorzamen? De kerk van vandaag is terecht gekomen in een grote mengeling van echtheid, valsheid, lauwheid etc. (2Tim3:1-5). Waarom zou God dan nog duidelijk spreken vandaag de dag? Hij spreekt als Hij weet dat er geluisterd gaat worden, gehoorzaamd gaat worden. Wij hebben niet eens in de gaten dat we niet eens zouden willen gehoorzamen als God zou spreken.
Er is een ook een verharding over veel christenen gekomen. Kenmerk daarvan is dat we zelf niet in de gaten hebben wat onze toestand is. De profeten uit het O.T. klaagden er uitgebreid over (Neh9 en Jer19:15).
Tot slot: Het leren luisteren naar God is NIET ons passief openstellen voor iets, maar ons actief buigen voor Hem in ons dagelijks leven. Door passiviteit zetten we de poort open voor de duisternis.
Vandaag is er een stroming die gelovigen aanspoort te oefenen in profetie. Ze bedoelen dan het verstaan van Gods stem. Mens spreekt dan over elkaar dingen uit die men onmogelijk zelf kan weten. Ik ben hier niet enthousiast over. Het komt absoluut voor, zie Agabus in Hd 11 en 21, maar vandaag de dag zijn de ‘profetieën’ vaak zo algemeen en vaag, dat ik er mijn vraagtekens bij heb. Bovendien is het nog maar zeer de vraag of het Bijbels is om openbaringen te ontvangen over zonden of ziekten van anderen. ‘Er is hier iemand in de zaal met pijn in zijn knie’. Dat soort ‘profetieën’ zijn naar mijn idee niet naar de Schrift. Het zijn ook vaak personen die in hun eentje een ‘bediening’ hebben waar zalen vol naar zitten te luisteren. Ik geloof niet dat dit zo werkt. We hoeven niet te ‘oefenen’, maar we hebben gelovig aan te nemen de plek die we in het lichaam hebben ontvangen. Als dat de plek van profeet, is, ga ik profeteren, is dat de plek van leraar, dan ga ik onderwijzen. Profeteren in de Bijbel is vooral Gods Woord toepassen op de gewetens van mensen. Het profetisch spreken is altijd als een hamer en als een vuur (Jr23:29), het dringt door en overtuigt mensen van zonde zodat zij zich bekeren.
Bid samen om te leren luisteren naar de stem van de Geest. Ga niet bewust op zoek naar de hoorbare stem, maar focus op je verlangen Gods wil te doen. Het gaat altijd om Zijn wil. Hij wil ons die wil openbaren, maar daarvoor moeten wij leren luisteren. Daarvoor hebben wij de Bijbel als richtsnoer en licht ontvangen. In concrete situaties kan God ons leiden door Zijn Geest in ons binnenste. Zeer typerend is dat God zegt in Jeremia 11:7: ‘Hoort naar mijn stem’, daarmee doelend op de gehoorzaamheid aan zijn geboden. Dit zie we in vers 8: Dus bracht Ik over hen al de woorden van dit verbond, dat Ik geboden had te houden…’
Wie oren heeft, moet horen wat de Geest tegen de gemeenten zegt. Op2:7,11,17,29; 3:6,3,22